Dat blijkt uit het archief van A. van Tuyll van Serooskerken, voorzitter van de commissie die vanaf 1948 vermeende misstanden in de naoorlogse kampen onderzocht. De archiefstukken zijn dinsdag vrijgegeven.

De getuigenissen variëren van klachten over slechte hygiëne en voedselgebrek tot regelrechte mishandeling. In de interneringskampen zaten zowel vrouwen als mannen. Sommige vrouwen werden met baby’s en al gevangen gezet.

Volgens getuigen werden vrouwelijke gevangenen vaak seksueel vernederd en soms zelfs verkracht. Vaak hoorden gevangenen lotgenoten schreeuwen. Opsluiting in een donkere bunker was een gebruikelijke straf.

Opgesloten in een fort

In Noord- en Zuid-Holland bevonden zich tientallen interneringskampen. Er waren kampen in onder meer Hilversum, Leiden en Texel. Mensen werden opgesloten in oude forten uit de Hollandse Waterlinie, maar ook in sanatoria, scholen of voormalige concentratiekampen, zoals Kamp Schoorl.

Lees ook: Oorlogsmisdadiger geen mens ’als jij en ik’, maar ook geen krankzinnige idioot of geperverteerde schurk

Een gevangene uit kamp Duinrust in Overveen vertelde de commissie over een ’naaktparade’ waarin zij met haar zeventienjarige dochter en andere vrouwelijke gevangenen naakt door de kamer moesten paraderen tegenover mannelijke artsen en een pas aangetreden commandant. De commandant zou later zijn ontslagen.

Toen Duinrust in 1946 sloot, werd de getuige overgeplaatst naar het interneringskamp in Bakkum. Daar was het ’oneindig veel beter’, maar ze zag er wel een jong meisje op haar knieën over de grond gesleurd worden.

Lees ook: Haarlem’s Dagblad, 29 juni 1946: Vrouwen zonder vrijheid. Een bezoek aan Duinrust in Overveen

Hartkrampen

Een Haarlems NSB-lid vertelde hoe ze de hele nacht in een schoolbank moest zitten. Een Duitse die onder meer in Leiden vastzat, hield aan haar gevangenschap hartkrampen en een zenuwaandoening over. Sommige vermeende collaborateurs bleken later onschuldig te hebben vastgezeten.

Het Nationaal Archief maakt jaarlijks duizenden dossiers openbaar zodra de geheimhoudingstermijn verloopt. Het archief van Van Tuyll is een van de dertienduizend dossiers die dinsdag zijn vrijgekomen. Hierbij zitten ook regeringsdocumenten uit 1997, toen onder meer de kwestie-Bouterse speelde, varkenspest heerste en de ‘slag bij Beverwijk’ plaatsvond tussen Feyenoord- en Ajaxhooligans.

Lees ook: Schatkaartje houdt de gemoederen (opnieuw) bezig